Đế
chế Maya cổ đại từng trải dài trên vùng đất có kích thước bằng diên
tích Texas ngày nay, dọc khu vực miền nam Mexico và miền Bắc Trung Mỹ,
bao gồm các nước Guatemala, Belize, El Salvador và Honduras.
thehe9x.wap.sh/cothebanchuabiet
Cư
dân Maya tồn tại khoảng từ năm 250 đến năm 900 sau Công nguyên với nền
văn minh tiên tiến bậc nhất châu Mỹ, đạt đến trình độ rất cao trên
nhiều lĩnh vực kiến trúc, toán học, điêu khắc, thiên văn học mà ngay cả
các nhà khoa học ngày nay vẫn chưa thể lý giải được.
Ngôi
đền của người Maya cổ đại ở vương quốc Tikal. (Ảnh: AAAS)
Tuy
nhiên không hiểu lý do vì sao, nền văn minh ấy lại tan rã từ hơn một
thiên niên kỷ trước.
Các
nhà khoa học từ lâu đã tìm ra mối liên hệ giữa quá trình sụp đổ một
cách từ từ trong khoảng 2 thế kỷ của đế chế Maya cổ đại với “sự biến
đổi khí hậu, đặc biệt là hạn hán”, nhà nghiên cứu Martín
Medina-Elizalde đến từ Trung tâm Nghiên cứu khoa học Yucatan ở Mexico
chia sẻ.
Tiến hành nghiên cứu, họ nhận thấy lượng mưa trong khu vực
này giảm theo từng giai đoạn. “Kết quả của chúng tôi chỉ ra rằng lượng
mưa khiêm tốn giảm dần từ năm 800-950 sau Công nguyên khi nền văn minh
Maya bắt đầu suy giảm”, nhà cổ khí hậu học Eelco Rohling tại Đại học
Southampton (Anh) nói.
“Tuy lượng mưa hàng năm chỉ giảm từ 25 đến
40%, nhưng cũng đủ để gây ra những vấn đề nghiêm trọng khi mà nguồn
nước trong các ao, hồ nhanh chóng bốc hơi. Dữ liệu cho thấy nguyên nhân
chính là do sự suy giảm hoạt động của những cơn bão mùa hè”.
“Mùa hè
là mùa trồng trọt và bổ sung trữ lượng nước ngọt chính cho người Maya
bởi không có con sông nào trong vùng đất thấp Yucatan. Do đó, ngay cả
một sự thay đổi nhỏ về mặt khí hậu cũng có thể trở thành vấn đề. Các
rối loạn xã hội và việc người dân từ bỏ thành phố là những hậu quả của
tình trạng thiếu nước nghiêm trọng, đặc biệt là khi hạn hán kéo dài
nhiều năm”, Rohling giải thích.
Ngoài ra, Rohling cũng nhấn mạnh ông
không nói rằng khí hậu là nguyên nhân trực tiếp khiến nền văn minh Maya
cổ đại chấm dứt. Lượng mưa hạn chế, hồ chứa nước bốc hơi nhanh chóng là
yếu tố dẫn đến tình trạng bất ổn xã hội hay bệnh tật. Điều này đã gây
ra nhiều nguy cơ nghiêm trọng và hậu quả kéo dài.